Перспективы применения Bacillus amyloliquefaciens в биоконтроле, метаболической инженерии и экспрессии белка (обзор)

Обложка

Цитировать

Полный текст

Открытый доступ Открытый доступ
Доступ закрыт Доступ предоставлен
Доступ закрыт Только для подписчиков

Аннотация

В обзоре представлена характеристика, состав метаболитов и биотехнологические свойства Bacillus amyloliquefaciens. Обзор содержит описание генетических инструментов и метаболических возможностей B. amyloliquefaciens, подчеркивая при этом потенциал бактерий в качестве базовых клеток для метаболической инженерии и экспрессии белка. Обсуждается роль бактерий в производстве химических веществ, ферментов и других промышленных биопродуктов, а также их применение для борьбы с патогенными бактериями и укрепления здоровья кишечника. В сельском хозяйстве B. amyloliquefaciens продемонстрировали потенциал в качестве биоудобрения, средства биоконтроля с антифунгальными, антибактериальными и противовирусными свойствами. Несмотря на многочисленные потенциальные области применения, B. amyloliquefaciens остаются недостаточно изученными. В обзоре подчеркивается необходимость дальнейших исследований и разработки передовых инженерных методов и технологий генетического редактирования специально для B. amyloliquefaciens, что в конечном итоге позволит полностью раскрыть потенциал их применения как в исследованиях, так и промышленности.

Об авторах

Ю. В. Батаева

Российский государственный аграрный университет — МСХА имени К.А. Тимирязева

Email: aveatab@mail.ru
Москва, 127434 Россия

В. Д. Похиленко

Государственный научный центр прикладной микробиологии и биотехнологии Роспотребнадзора

Оболенск, Московская область, 142279 Россия

И. А. Дунайцев

Государственный научный центр прикладной микробиологии и биотехнологии Роспотребнадзора

Оболенск, Московская область, 142279 Россия

А. Р. Текутов

Государственный научный центр прикладной микробиологии и биотехнологии Роспотребнадзора

Оболенск, Московская область, 142279 Россия

Т. А. Калмантаев

Государственный научный центр прикладной микробиологии и биотехнологии Роспотребнадзора

Оболенск, Московская область, 142279 Россия

Список литературы

  1. Cotter P.D., Ross R.P., Hill C. // Nat. Rev. Microbiol. 2013. V. 11. P. 95–105.
  2. Gabrielsen C., Brede D.A., Nes I.F., Diep D.B. // Appl. Environ. Microbiol. 2014. V. 80. № 22.Р. 6854–6862. https://doi.org/10.1128/AEM.02284-14
  3. Field D., Cotter P.D., Hill C., Ross R.P. // Front. Microbiol. 2015. V. 6. P. 1363. https://doi.org/10.3389/fmicb.2015.01363
  4. Caulier S., Nannan C., Gillis A., Licciardi F., Bragard C., Mahillon J. // Front. Microbiol. 2019. V. 10. P. 302. https://doi.org/10.3389/fmicb.2019.00302
  5. Wang Y., Zhu X., Bie X., Lu F., Zhang C., Yao S. et al. // LWT–Food Science and Technology. 2014. V. 56. № 2. P. 502–507. https://doi.org/10.1016/j.lwt.2013.11.041
  6. Cladera-Olivera F., Caron G.R., Brandelli A. // Lett. Appl.Microbiol. 2004. V. 38. № 4. Р. 251–256. https://doi.org/10.1111/j.1472-765X.2004.01478.x
  7. Лаптев Г.Ю., Йылдырым Е.А., Дуняшев Т.П., Ильина Л.А., Тюрина Д.Г., Филиппова В.А. и др. // Сельскохоз. биология. 2020. Т. 55. № 4. С. 816–829. https://doi.org/10.15389/agrobiology.2020.4.816rus
  8. Черепанова Е.А., Галяутдинов И.В., Бурханова Г.Ф., Максимов И.В. // Прикл. биохимия и микробиология. 2021. Т. 57. № 5. С. 496–503. https://doi.org/10.31857/S0555109921050032
  9. Cherif A., Chehimi S., Limem F., Hansen B.M., Hendriksen N.B., Daffonchio D. et al. // J. Appl. Microbiol. 2003. V. 95. № 5. Р. 990–1000. https://doi.org/10.1046/j.1365-2672.2003.02089.x
  10. Stein T. // Mol. Microbiol. 2005. V. 56. № 4. P. 845–857. https://doi.org/10.1111/j.1365-2958.2005.04587.x
  11. Pattnaik P., Glover S., Batish V.K. // Microbiol. Res. 2005. V. 160. P. 213–218.
  12. Aunpad R., Na-Bangchang K. // Curr. Microbiol. 2007. T. 55. № 4. Р. 308–313. https://doi.org/10.1007/s00284-006-0632-2
  13. Hammami R., Fernandez B., Lacroix C., Fliss I. // Cell. Mol. Life Sci. 2013. V. 70. № 16. Р. 2947–2967. https://doi.org/10.1007/s00018-012-1202-3
  14. Stoica R.M., Moscovici M., Tomulescu C., Cășărică A., Băbeanu N., Popa O. et al. // Romanian Biotech. Letters. 2019. V. 24. № 6. P. 1111–1119. https://doi.org/10.25083/rbl/24.6/1111.1119
  15. Sumi C.D., Yang B.W., Yeo In-Cheol, Hahm Y.T. // Canadian J. Microbiol. 2015. V. 61. № 2. P. 93–103. https://doi.org/10.1139/cjm-2014-0613
  16. Похиленко В.Д., Герасимов В.Н., Жиглецова С.К., Калмантаев Т.А., Чукина И.А., Миронова Р.И. и др. // Микробиология. 2023. Т. 92. № 6. С. 631–636. https://doi.org/10.31857/S0026365623600098
  17. Raheem N., Straus S.K. // Front. Microbiol. 2019. V. 10, Art. 2866. https://doi.org/10.3389/fmicb.2019.02866
  18. Moravej H., Moravej Z., Yazdanparast M., Heiat M., Mirhosseini A., Moosazadeh Moghaddam M. et al. // Microbial Drug Resistance. 2018. V. 24. № 6. Р. 747–767. https://doi.org/10.1089/mdr.2017.0392
  19. Rotem S., Mor A. // Biochim. Biophys. Acta. 2009. V. 1788. № 8. С. 1582-1592. https://doi.org/10.1016/j.bbamem.2008.10.020
  20. Jack R.W., Tagg J.R., Ray B. // Microbiol Rev. 1995. V. 59. № 2. Р. 171–200. https://doi.org/10.1128/mr.59.2.171-200.1995
  21. Zakataeva N.P., Nikitina O.V., Gronskiy S.V., Romanenkov D.V., Livshits V.A. // Appl. Microbiol. Biotechnol. 2010. V. 85. P. 1201–1209.
  22. Yang L., Wang H., Lv Y., Bai Y., Luo H., Shi P. et al. // J. Agric. Food Chem. 2016. V. 64. P. 78–84.
  23. Feng J., Gu Y., Quan Y., Cao M., Gao W., Zhang W. et al. // Metab. Eng. 2015. V. 32. P. 106–115.
  24. Prajapati V.S., Ray S., Narayan J., Joshi C.C., Patel K.C., Trivedi U.B. et al. // Biotech. 2017. V. 7. P. 372. https://doi.org/10.1007/s13205-017-1005-1
  25. Prajapati V.S., Trivedi U.B., Patel K.C. // Biotech. 2015. V. 5. P. 211–220. https://doi.org/10.1007/s13205-014-0213-1
  26. Geraldi A., Famunghui M., Abigail M., Siona Saragih C.F., Febitania D., Elmarthenez H. et al. // BIO Integration. 2022. V. 3. № 3. Р. 132–137. https://doi.org/10.15212/bioi-2022-0005
  27. Kaspar F., Neubauer P., Gimpel M. // J. Natural Products. 2019. V. 82. № 7. P. 2038–2053. https://doi.org/10.1021/acs.jnatprod.9b00110, PubMed: 31287310
  28. Bataeva Yu., Magzanova D., Baimukhambetova A., Grigorian L., Vilkova D. // International Scientific Forum Caspian 2021: Ways of Sustainable Development. 2022. V. 2. P. 006. EDN QVCLVB https://doi.org/10.56199/dpcsebm.momz3523
  29. Palma L., Munoz D., Berry C., Murillo J., de Escudero I.R., Caballero P. // Toxins. 2014. V. 6. P. 3144–3156. https://doi.org/10.3390/toxins6113144
  30. Rashid M.H., Khan A., Hossain M.T., Chung Y.R. // Front. Plant Sci. 2017. V. 8. P. 211. https://doi.org/10.3389/fpls.2017.00211
  31. Abdalla O.A., Bibi S., Zhang S. // Plant Protection. 2017. V. 50. № 11–12. P. 584–597.
  32. Zalila-Kolsi I., Ben-Mahmoud A., Al-Barazie R. // Microorganisms. 2023. V. 11. Art. 2215. https://doi.org/10.3390/microorganisms11092215
  33. Bizani D., Dominguez A.P.M., Brandelli A. // Lett. Appl. Microbiol. 2005. V. 41. № 3. Р. 269–273. https://doi.org/10.1111/j.1472-765X.2005.01748.x
  34. Xie J., Zhang R., Shang C., Guo Y. // African J. Biotechnol. 2009. V. 8. P. 5611–5619.
  35. Lin C., Tsai C.H., Chen P.Y., Wu C.Y., Chang Y.L., Yang Y.L. et al. // PLOS ONE. 2018. V. 13. № 4. Art. e0196520. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0196520
  36. Xie Y.D., Peng Q.J., Ji Y.Y., Xie A.L., Yang L., Mu S.Z. et al. // Front. Microbiol. 2021. V. 12. Art. 645484. https://doi.org/10.3389/fmicb.2021.645484А
  37. Cai D., Rao Y., Zhan Y., Wang Q., Chen S. // Microbiology. 2019. V. 126. P. 1632–1642. https://doi.org/10.1111/jam.14192
  38. Oren A., Garrity G.M. // Int. J. Syst. Evol. Microbiol. 2021. V. 71. Art. 005056. https://doi.org/10.1099/ijsem.0.005056
  39. Gibbons N.E., Murray R.G.E. // Int. J. Syst Bacteriol. 1978. V. 28. P. 1–6.
  40. Fukumoto J. // Nogeikagaku Kaishi. 1943. V. 19. P. 487–503.
  41. Priest F.G., Goodfellow M., Shute L.A., Berkeley R.C.W. // Int. J. Syst. Bacteriol. 1987.V. 37. № 1. P. 69–71.
  42. Ngalimat M.S., Yahaya R.S.R., Baharudin M.M.A.-a., Yaminudin S.M., Karim M., Ahmad S.A. et al. // Microorganisms. 2021. V. 9. Art. 614. https://doi.org/10.3390/ microorganisms9030614
  43. Su Y.T., Liu C., Long Z., Ren H., Guo X.H. // Probiotics Antimicrob. Proteins. 2019. V. 11. P. 921–930.
  44. Zalila-Kolsi I., Kessentini S., Tounsi S., Jamoussi K. // Microorganisms. 2022. V. 10. Art. 830. https://doi.org/10.3390/microorganisms10040830
  45. Ye M., Sun L., Yang R., Wang Z., Qi K. // R. Soc. Open Sci. 2017. V. 4. Art. 171012. https://doi.org/10.1098/rsos.171012
  46. Gamez R.M., Rodríguez F., Bernal J.F., Agarwala R., Landsman D., Mariño-Ramírez L. // Genome Announc. 2015. V. 3. № 6. Art. 01391-15. https://doi.org/10.1128/genomeA.01391-15
  47. Sevugapperumal N., Prajapati V.S., Murugavel V., Perumal R. // Front. Genet. 2021. V. 12. Art. 704165. https://doi.org/10.3389/fgene.2021.704165
  48. Chung S., Kong H., Buyer J.S., Lakshman D.K., Lydon J., Kim S.D. et al. // Appl. Microbiol. Biotechnol. 2008. V. 80. P. 115–123. https://doi.org/10.1007/s00253-008-1520-4
  49. Mora I., Cabrefiga J., Montesinos E. // Int. Microbiol. 2011. V. 14. P. 213–223. https://doi.org/10.2436/20.1501.01.151
  50. Rückert C., Blom J., Chen X., Reva O., Borriss R. // J. Biotechnol. 2011. V. 155. P. 78–85. https://doi.org/10.1016/j.jbiotec.2011.01.006
  51. Chen X.H., Koumoutsi A., Scholz R., Eisenreich A., Schneider K., Heinemeyer Morgenstern B. et al. // Nat. Biotechnol. 2007. V. 25. P. 1007–1014. https://doi.org/10.1038/nbt1325
  52. Hao K., He P., Blom J., Rueckert C., Mao Z., Wu Y. et al. // J. Bacteriol. 2012. V. 194. P. 3264–3265. https://doi.org/10.1128/JB.00545-12
  53. Blom J., Rueckert C., Niu B., Wang Q., Borriss R. // J. Bacteriol. 2012. V. 194. P. 1845–1846. https://doi.org/10.1128/JB.06762-11
  54. Zhao X., de Jong A., Zhou Z., Kuipers O.P. // Genome Announc. 2015. V. 3. № 2. Art. e00098-15. 10.1128/genomeA.00098-15' target='_blank'>http://doi: 10.1128/genomeA.00098-15.
  55. Pinto C., Sousa S., Froufe H., Egas C., Clement C., Fontaine F. et al. // Stand. Genomic Sci. 2018. V. 13. Art. 30. https://doi.org/10.1186/s40793-018-0327-x
  56. Zhao X., Zhou Z.J., Han Y., Wang Z.Z., Fan J., Xiao H.Z. // Microbiol. Res. 2013. V. 168. № 9. P. 598–606.
  57. Abriouel H., Franz C.M., Ben Omar N., Gálvez A. // FEMS Microbiol. Rev. 2011. V. 35. № 1. P. 201–232. https://doi.org/10.1111/j.1574-6976.2010.00244.x
  58. Hoch A.J., Losick R., Sonenshein A.L. // Am. Soc. Microbiol. 1993. P. 3–16.
  59. Slepecky R., Hemphill E. // The Prokaryotes. 2006. V. 4. P. 530–562.
  60. Riley M.A., Wertz J.E. // Ann. Rev. Microbiol. 2002. V. 56. P. 117–137.
  61. Wang T., Liang Y., Wu M., Chen Z., Lin J., Yang L. // Chin. J. Chem. Eng.. 2015. V. 23. № 4. P. 744–754. https://doi.org/10.1016/j.cjche.2014.05.020
  62. Vijayalakshmi K., Premalatha A., Suseela R. // Int. J. Pharm. Pharm. Sci. 2011. V. 3. P. 243–249.
  63. Jung S., Woo C., Fugaban J.I.I., Vazquez Bucheli J.E., Holzapfel W.H., Todorov S.D. // Probiotics Antimicrob. Proteins. 2021. V. 13. P. 1195–1212. https://doi.org/10.1007/s12602-021-09772-w
  64. Gao L., She M., Shi J., Cai D., Wang D., Xiong M. et al. // Front. Bioeng. Biotechnol. 2022. V. 10. Art. 974460.
  65. Fahim S. // Int. J. Chem. Tech. Research. 2017. V. 10. № 6. P. 1096–1103.
  66. Патент Россия. 2012. № 2455352 С1.
  67. Jenssen H., Hamill P., Hancock R.E. // Clinic. Microbiology Reviews. 2006. V. 19. № 3. P. 491–511. https://doi.org/10.1128/CMR.00056-05
  68. Sang Y., Blecha F. // Anim. Health Res. Rev. 2008. V. 9. № 2. Р. 227–235. https://doi.org/10.1017/S1466252308001497
  69. Donadio S., Maffioli S., Monciardini P., Sosio M., Jabes D. // J. Antibiotics. 2010. V. 63. № 8. P. 423–430. https://doi.org/10.1038/ja.2010.62
  70. Brogden N.K., Brogden K.A. // Int. J. Antimicrob. Agents. 2011. V. 38. № 3. P. 217–225. https://doi.org/10.1016/j.ijantimicag.2011.05.004
  71. Jeyakumar J.M.J., Zhang M. // Himalayan J. of Agriculture. 2022. V. 3. Iss 1. P. 6–14. https://doi.org/10.47310/Hja.2022.v03i01.002
  72. Bro¨tz H., Bierbaum G., Leopold K., Reynolds P.E., Sahl H.G. // Antimicrob. Agents Chemother. 1998. V. 42. № 1. P. 154–160.
  73. Arguelles Arias A., Ongena M., Devreese B., Terrak M., Joris B., Fickers P. // PloS One. 2013. V 8. Iss 12. Art. e83037.
  74. Arguelles Arias A., Joris B., Fickers P. // Protein and Peptide Letters. 2014. V. 21. № 4. P. 336–340.
  75. Halimi B., Dortu C., Arguelles-Arias A., Thonart P., Joris B., Fickers P. // Probiotics Antimicrob. Prot. 2010. V. 2. P. 120–125.
  76. Makkar R.S., Cameotra S.S. // Appl. Microbiol. Biotechnol. 2002. V. 58. № 4. P. 428–434. https://doi.org/10.1007/s00253-001-0924-1
  77. Кисиль О.В., Трефилов В.С., Садыкова В.С., Зверева М.Э., Кубарева Е.А. // Прикл. биохимия и микробиология. 2023. Т. 59. № 1. С. 3–16. https://doi.org/10.31857/S0555109923010026
  78. Moldes A.B., Rodríguez-López L., Rincón-Fontán M., López-Prieto A., Vecino X., Cruz J.M. // Int. J. Mol. Sci. 2021. V. 22. № 5. Art. 2371. https://doi.org/10.3390/ijms22052371
  79. Wang S., Wang R., Zhao X., Ma G., Liu N., Zheng Y. et al. // Front. Bioeng. Biotechnol. 2022. V. 10. Art. 961535 https://doi.org/10.3389/fbioe.2022.96153592
  80. Zhang F., Huo K., Song X., Quan Y., Wang S., Zhang Z. et al. // Microb. Cell Fact. 2020. V. 19. P. 223. https://doi.org/10.1186/s12934-020-01485-z
  81. Wang Yu., Zhaoxin Lu., Xiaomei Bie., Fengxia L.V. // Eur. Food Res. Technol. 2010. V. 231. P. 189–196. https://doi.org/10.1007/s00217-010-1271-1
  82. Chen M.C., Wang J.P., Zhu Y.J., Liu B., Yang W.J., Ruan C.Q. // J. Appl Microbiol. 2019. V. 126. № 5. Р. 1519–1529. https://doi.org/10.1111/jam.14213
  83. Huang L.R., Ling X.N., Peng S.Y., Tan M.H., Yan L.Q., Liang Y.Y. et al. // World J. Microbiol. 2023. V. 39. № 8. Art. 196. https://doi.org/10.1007/s11274-023-03643-y
  84. Pertot I., Puopolo G., Hosni T., Pedrotti L., Jourdan E., Ongena M. // FEMS Microbiol. Ecol. 2013.V. 86. № 3. P. 505–512.
  85. Dang Y., Zhao F., Liu X., Fan X., Huang R., Gao W. et al. // Microb. Cell Fact. 2019. V. 18. № 1. Art. 68. https://doi.org/10.1186/s12934-019-1121-1
  86. Soussi S., Essid R., Hardouin J., Gharbi D., Elkahou S., Tabbene O. et al. // Appl. Biochem. Biotechnol. 2019. V. 187. P. 1460–1474.
  87. Alikhajeh J., Khajeh K., Ranjbar B., Naderi-Manesh H., Lin Y.H., Liu E. et al.. // Acta Crystallogr. F. Struct. Biol. Cryst. Commun. 2010. V. 66. № 2. P. 121–129.
  88. Xin Q., Chen Y., Chen Q., Wang B., Pan L. // Microb. Cell Fact. 2022. V. 21. Art. 99.
  89. Jiang C., Ye C., Liu Y., Huang K., Jiang X., Zou D. et al. // Front. Bioeng. Biotechnol. 2022. V. 10. Art 977215.
  90. https://doi.org/10.3389/fbioe.2022.977215
  91. Zhao X., Zheng H., Zhen J., Shu W., Yang S., Xu J. et al. // Int. J. Biol. Macromol. 2020. V. 165. P. 609–618.
  92. Du L., Wang J., Chen W., Chen J., Zheng Q., Fang X. et al. // Appl. Biochem. Biotechnol. 2023. V. 195. P. 451–466.
  93. Palva I. // GENE. 1982. V. 19. № 1. P. 81-87.
  94. Doan C.T., Chen C.L., Nguyen V.B., Tran T.N., Nguyen A.D., Wang S.L. // Polymers. 2021. V. 13. Art. 1483.
  95. Wells J.A., Ferrari E., Henner D.J., Estell D.A., Chen E.Y. // Nucleic Acids Res. 1983. V. 11. № 22. P. 7911–7925.
  96. Bott R., Ultsch M., Kossiakoff A., Graycar T., Katz B., Power S. // J. Biol. Chem. 1988. V. 263. № 16. P. 7895–7906.
  97. Devaraj K., Aathika S., Periyasamy K., Manickam Periyaraman P., Palaniyandi S., Subramanian S. // Nat. Prod. Res. 2019. V. 33. № 11. P. 1674–1677.
  98. Chen X.T., Ji J.B., Liu Y.C., Ye B., Zhou C.Y., Yan X. // Biotechnol. Lett. 2016. V. 38. P. 2109–2117.
  99. Duarte L.S., Barse L.Q., Dalberto P.F., da Silva W.T.S., Rodrigues R.C., Machado P. et al. // Enzyme Microb. Technol. 2020. V. 134. Art. 109468. http://dx.doi.org/10.1016/j.enzmictec.2019.109468 PMID: 32044021
  100. Gao W., He Y., Zhang F., Zhao F., Huang C., Zhang Y. et al. // Microb. Biotechnol. 2019. V. 12. P. 932–945.
  101. Gould A.R., May B.K., Elliott W.H. // J. Bacteriol. 1975. V. 122. P. 34–40.
  102. Xue M., Wu Y., Hong Y., Meng Y., Xu C., Jiang N. et al. // Front. Cell Infect. Microbiol. 2022. V. 12. Art. 1047351.
  103. Yang W. // J. Microbiol. 2019. V. 50. P. 749–757.
  104. Vehmaanpera J., Steinborn G., Hofemeister J. // J. Biotechnol. 1991. V. 19. P. 221–240.
  105. Zhao X., Xu J., Tan M., Yu Z., Yang S., Zheng H. et al. // J. Ind. Microbiol. Biotechnol. 2018. V. 45. P. 417–428.
  106. Schneider K., Chen X-H, Vater J., Franke P., Nicholson G., Rainer B. et al. // J. Nat. Prod. 2007. V. 70. № 9. P. 1417–1423. https://doi.org/10.1021/np070070k. Epub 2007 Sep 11
  107. Chen X.H., Koumoutsi A., Scholz R., Schneider K., Vater J., Süssmuth R. et al. // J. Biotechnol. 2009. V. 140. P. 27–37. https://doi.org/10.1016/j.jbiotec.2008.10.011
  108. Zhang J., Zhu B., Li X., Xu X., Li D., Zeng F. et al. // Front. Bioeng. Biotechnol. 2022. V. 10. Art. 866066. https://doi.org/10.3389/fbioe.2022.866066
  109. Herzner A.M., Dischinger J., Szekat C., Josten M., Schmitz S., Yakéléba A. et al. // PLoS ONE. 2011. V. 6. № 7. Art. e22389. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0022389
  110. Hussein W., Awad H., Fahim S. // Am. J. Microbiol. Res. 2016. V. 4. № 5. P. 153–158.
  111. Yi Y., Li Z., Song C., Kuipers O.P. // Environ. Microbiol. 2018. V. 20. № 12. P. 4245–4260.
  112. Zhang Z., He P., Cai D., Chen S. // World J. Microbiol. Biotechnol. 2022. V. 38. Art. 208. https://doi.org/10.1007/s11274-022-03390-6
  113. Fang J., Liu Y., Huan C., Xu L., Ji G., Yan Z. // J. Clean. Prod. 2020. V. 255. Art. 120248. https://doi.org/10.1016/j.jclepro.2020.120248
  114. Fira D., Dimkić I., Berić T., Lozo J., Stanković S. // J. Biotechnology. 2018. V. 285. № 1. P. 44–55.
  115. Fiedler S., Heerklotz H. // Biophys. Journal. 2015. V. 109. P. 2079–2089.
  116. Etchegaray A., de Castro Bueno C., de Melo I.S., Tsai S.M., Fiore M.F., Silva–Stenico M.E. et al. // Archiv Microbiol. 2008. V. 190. № 6. P. 611–622.
  117. Falardeau J., Wise C., Novitsky L., Avis T.J. // J. Chem. Ecol. 2013. V. 39. № 7. P. 869–878.
  118. Choudhary D.K., Johri B.N. // Microbiol. Res. 2009. V. 164. P. 493–513.
  119. Патент Россия. 2019. № 2701 500 C1.
  120. Wang R., Long Z., Liang X., Guo S., Ning N., Yang L. et al.. // Biol. Control. 2021. V. 164. Art. 104765.
  121. Кузин А.И., Кузнецова Н.И., Николаенко М.А., Азизбекян P.P. // Биотехнология. 2013. V. 5. P. 31‒39.
  122. Гагкаева Т.Ю., Гаврилова О.П., Кузин А.И., Кузнецова Н.И., Николаенко М.А., Азизбекян P.P. // Биотехнология. 2014. V. 1. P. 32‒37.
  123. Hanif A., Zhang F., Li P., Li C., Xu Y., Zubair M. et al. // Toxins (Basel). 2019. V. 11. № 5. Art. 295. https://doi.org/10.3390/toxins11050295
  124. Gong A.P., Li H.P., Yuan O.S., Song X.S., Yao W., He W.-J. et al. // PlOS One. 2015. V. 10. № 2. Art. e 0116871. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0116871
  125. Vitullo D., Di Pietro A., Romano A., Lanzotti V., Lima G. // Plant Pathol. 2012. V. 61. № 5. P. 689–699.
  126. Xu W.F., Ren H.S., Ou T., Lei T., Wei J.H., Huang C.S. et al. // Microb. Ecol. 2018. V. 3. № 1. P. 1–13.
  127. Kang B.R., Park J.S., Jung, W.J. // Microbial Pathogenesis. 2020. V. 149. Art. 104509.
  128. Hu J., Zheng M., Dang S., Shi M., Zhang J., Li Y. // Phytopathology. 2021. V. 111. № 8. P. 1338–1348.
  129. Ji S.H., Paul N.C., Deng J.X. Kim Y.S., Yun B.-S., Yu S.H. // Microbiology. 2013. V. 41. № 4. P. 234–242.
  130. Arreleda E., Jacobs R., Korsten L. // J. Appl. Microbiol. 2010. V. 108. № 2. P. 386–395.
  131. Arrebola E., Jacobs R., Korsten L. // J. Appl. Microbiol. 2010. V. 108. № 2. P. 386‒395. https://doi org/10.1111/j.1365-2672.2009.04438
  132. Yu G.Y. // Soil Biol. Biochem. 2002. V. 34. № 7. P. 955–963.
  133. Кузнецова Н.И. // Биотехнология. 2023. Т. 39. № 3. С. 3–11. https://doi.org/10.56304/S0234275823030031
  134. Alvarez F., Castro M., Principe A., Borioli G., Fischer S., Mori G. et al. // J. Appl. Microbiol. 2012. V. 112. № 1. P. 159‒174. https://doi.org/10.1111/j.1365-2672.2011.05182
  135. Li X., Zhang Y., Wei Z., Guan Z., Cai Y., Liao X. // PLoS One. 2016. V. 11. № 9. Art. e0162125. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0162125
  136. Torres-Quintero M. C., Peña-Chora G., Hernández-Velázquez V. M., Arenas-Sosa I. // Fla. Entomol. 2015. V. 98. № 2. P. 799–802. https://doi.org/10.1653/024.098.0264
  137. Lu H., Qian S., Muhammad U., Jiang X., Han J., Lu Z. // J. Appl. Microbiol. 2016. V. 121. № 6. P. 1653–1664.
  138. Yoshida S., Hiradate S., Tsukamoto T., Hatakeda K., Shirata A. // Phytopathology. 2001. V. 91. № 2. P. 181–187.
  139. Liu J., Hu X., He H., Zhang X., Guo J., Bai J. et al. // Front. Microbiol. 2022. V. 13. Art. 1025771. https://doi.org/10.3389/fmicb.2022.1025771
  140. Gao W., Liu F., Zhang W., Quan Y., Dang Y., Feng J. et al. // Microbiology Open. 2017. V. 6. Art. e00398. https://doi.org/10.1002/mbo3.398
  141. Gong Q., Zhang C., Lu F., Zhao H., Bie X., Lu Z. // Food Control. 2014. V. 36. № 1. P. 8–14.
  142. Sun J., Li W., Liu Y., Lin F., Huang Z., Lu F. et al. // J. Stored Products Research. 2018. V. 75. № 1. P. 21–28.
  143. Farzaneh M., Shi Z.-Q., Ghassempour A., Sedaghat N., Ahmadzadeh M., Mirabolfathy M. et al. // Food Control. 2012. V. 23. № 1. P. 100–106.
  144. Wu L., Wu H., Chen L., Yu X., Borriss R., Gao X. // Sci Rep. 2015. V. 5. Art. 12975. https://doi.org/10.1038/srep12975
  145. Vasaıt R., Bhamare S., Jamdhade S., Savkar Y. // Int. J. Secondary Metabolite. 2023. V. 10. № 2. P. 175–189. https://doi.org/10.21448/ijsm.1258717
  146. Lisboa M.P., Bonatto D., Bizani D., Henriques J.A.P., Brandelli A. // Int. J. Microbiol. 2006. V. 9. P. 111–118.
  147. Jetiyanon K., Fowler W.D., Kloepper J.W. // Plant Dis. 2003. V. 87. № 11. P. 1390–1394.
  148. Wang S., Wu H., Qiao, J., Ma L., Liu J., Xia Y. // J. Microbiol. Biotechnol. 2009. V. 19. № 10. P. 1250–1258.
  149. Beris D., Theologidis I., Skandalis N., Vassilakos N. // Sci. Rep. 2018. V. 8. № 1. Art. 10320. https://doi.org/10.1038/s41598-018-28677-3
  150. Desoignies N., Schramme F., Ongena M., Legreve A. // Mol. Plant Pathol. 2013. V. 14. № 4. P. 416–421.
  151. Максимов И.В., Сингх Б.П., Черепанова Е.А., Бурханова Г.Ф., Хайруллин Р.М. // Прикл. биохимия и микробиология. 2020. Т. 56. № 1. С. 19–34. https://doi.org/10.31857/S0555109920010134
  152. Lu H., Yang P., Zhong M., Bilal M., Xu H., Zhang Q. et al. // Food Science & Nutrition. 2023. V. 11. P. 2186–2196. https://doi.org/10.1002/fsn3.3094
  153. WoldemariamYohannes K., Wan Z., Yu Q., Li H., Wei X., Liu Y. et al. // J. Agric. Food Chem. 2020. V. 68. № 50. P. 14709–14727. https://doi.org/10.1021/acs.jafc.0c06396
  154. Lin L.Z., Zheng Q.W., Wei T., Zhang Z.Q., Zhao C.F., Zhong H. et al. // Front. Microbiol. 2020. V. 11. Art. 579621. https://doi.org/10.3389/fmicb.2020.579621
  155. Lee A., Cheng K.C., Liu J.R. // PloS One. 2017. V. 12. № 8. Art. e0182220. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0182220
  156. Ahmed S.T., Islam M., Mun H.S., Sim H.J., Kim Y.J., Yang C.J. // Poultry Science. 2014. V. 93. № 8. P. 1963–1971.
  157. Lei X.J., Ru Y.J., Zhang H.F. // JAPR. 2014. V. 23. № 3. P. 486–493.
  158. Патент Россия. 2017. № 2614 858.
  159. Zhou P., Chen, W., Zhu Z., Zhou K., Luo S., Hu S. et al. // Front. Cell Infect. Microbiol. 2022. V. 12. Art. 815436. https://doi.org/10.3389/fcimb.2022.815436

Дополнительные файлы

Доп. файлы
Действие
1. JATS XML

© Российская академия наук, 2025

Согласие на обработку персональных данных с помощью сервиса «Яндекс.Метрика»

1. Я (далее – «Пользователь» или «Субъект персональных данных»), осуществляя использование сайта https://journals.rcsi.science/ (далее – «Сайт»), подтверждая свою полную дееспособность даю согласие на обработку персональных данных с использованием средств автоматизации Оператору - федеральному государственному бюджетному учреждению «Российский центр научной информации» (РЦНИ), далее – «Оператор», расположенному по адресу: 119991, г. Москва, Ленинский просп., д.32А, со следующими условиями.

2. Категории обрабатываемых данных: файлы «cookies» (куки-файлы). Файлы «cookie» – это небольшой текстовый файл, который веб-сервер может хранить в браузере Пользователя. Данные файлы веб-сервер загружает на устройство Пользователя при посещении им Сайта. При каждом следующем посещении Пользователем Сайта «cookie» файлы отправляются на Сайт Оператора. Данные файлы позволяют Сайту распознавать устройство Пользователя. Содержимое такого файла может как относиться, так и не относиться к персональным данным, в зависимости от того, содержит ли такой файл персональные данные или содержит обезличенные технические данные.

3. Цель обработки персональных данных: анализ пользовательской активности с помощью сервиса «Яндекс.Метрика».

4. Категории субъектов персональных данных: все Пользователи Сайта, которые дали согласие на обработку файлов «cookie».

5. Способы обработки: сбор, запись, систематизация, накопление, хранение, уточнение (обновление, изменение), извлечение, использование, передача (доступ, предоставление), блокирование, удаление, уничтожение персональных данных.

6. Срок обработки и хранения: до получения от Субъекта персональных данных требования о прекращении обработки/отзыва согласия.

7. Способ отзыва: заявление об отзыве в письменном виде путём его направления на адрес электронной почты Оператора: info@rcsi.science или путем письменного обращения по юридическому адресу: 119991, г. Москва, Ленинский просп., д.32А

8. Субъект персональных данных вправе запретить своему оборудованию прием этих данных или ограничить прием этих данных. При отказе от получения таких данных или при ограничении приема данных некоторые функции Сайта могут работать некорректно. Субъект персональных данных обязуется сам настроить свое оборудование таким способом, чтобы оно обеспечивало адекватный его желаниям режим работы и уровень защиты данных файлов «cookie», Оператор не предоставляет технологических и правовых консультаций на темы подобного характера.

9. Порядок уничтожения персональных данных при достижении цели их обработки или при наступлении иных законных оснований определяется Оператором в соответствии с законодательством Российской Федерации.

10. Я согласен/согласна квалифицировать в качестве своей простой электронной подписи под настоящим Согласием и под Политикой обработки персональных данных выполнение мною следующего действия на сайте: https://journals.rcsi.science/ нажатие мною на интерфейсе с текстом: «Сайт использует сервис «Яндекс.Метрика» (который использует файлы «cookie») на элемент с текстом «Принять и продолжить».